→ [
Home algemeen ] [ Home genealogie ] [ Lijst ]



→ [ Vorige ] [ Volgende ]

Krantenknipsels en genealogie


Op 26 september 1996 was er in het rijksarchief te Zwolle een info-avond voor ca. 30 personen door dhr. W. van de Westeringh over genealogisch materiaal in kranten.
De avond begon met een inleiding.
Onder kranten wordt verstaan: nieuwsbladen die regelmatig verschijnen. In kranten staat hoofdzakelijk materiaal om gegevens 'aan te kleden'.
Voordat er kranten bestonden, waren er pamfletten. Het eerst ontstonden de grote landelijke kranten (de oudste 2e helft 17e eeuw), die werden uitgegeven in de grote steden. Hierin stond veel internationaal nieuws (bijvoorbeeld over koningen) en ook Nederlands nieuws: vooral over de regering en wat interessant was voor de lezer, maar weinig op genealogisch gebied. Later ontstonden streekbladen die in provinciesteden zoals Arnhem en Nijmegen uitgegeven werden en daarna kwamen kranten in de kleinere steden, en ook meerdere, in Wageningen zelfs 3: de één was dan bijvoorbeeld wat liberaler enz. Deze kranten gingen ook over de omliggende dorpen en hadden advertenties.
In Naarden en in het CBG in Den Haag zijn veel collecties van advertenties, op familienaam.
In het tijdschrift 'Boekzaal' vanaf 1692, staat veel over (protestantse) predikanten en leraren in het voortgezet onderwijs, waar ze heengingen e.d., zodat vaak hun hele levensloop is te volgen.
De Koninklijke Bibliotheek in Den Haag bevat bijna alle kranten, en verder ook stadsarchieven, (vaak verfilmd) en drukkerijen.
Tot voor kort kwamen ook de BS-gegevens in de krant.

Hierna volgde een serie dia's met voorbeelden.
Vaak blijkt hieruit onder welke omstandigheden iemand is overleden en waarom bijvoorbeeld in een andere dan de woonplaats. Een opvallend voorbeeld: iemand dacht een dief te zien en schoot hem dood. Het bleek zijn vader te zijn en hij verdronk toen zichzelf in een draaikolk in een andere gemeente. Uit alleen de BS zou het merkwaardige feit blijken dat vader en zoon op dezelfde dag in verschillende gemeentes zijn overleden.
De term 'onnozel kind' betekent 'klein kind'. In de Franse tijd wijst 'burger' en bijvoorbeeld '1e jaar der Bataafse vrijheid' op een patriot.
Gebouwen die genoemd worden, staan er vaak nu nog.
Uit de scheepsberichten is een reis van een schip te volgen; als de overlijdensdatum van een opvarende bekend is, is dan na te gaan welke plaats.
Ook zijn er opsporingsberichten met signalementen.
De controverse protestant-katholiek is o.a. terug te vinden in personeelsadvertenties en artikels over waar iemand begraven moest worden.
Informatie over bepaalde personen kunnen staan in overlijdensberichten (bepaalde eigenschap) en in artikeltjes over bijvoorbeeld de oudste inwoner, iemand die opvallend veel kinderen kreeg, enz.
Over bedrijven is behalve in advertenties ook wat te vinden in geval van rampen en rechtszaken.
Veiling van boedels staan ook in kranten; in de staatscourant staan boedels die nooit opgeëist zijn.
Ook is terug te vinden of en hoe (door brand bijvoorbeeld) iets verloren is gegaan.

Tot slot een strip van 'Jan, Jans en de kinderen': Iemand deed eerst minderwaardig over een kennis die zijn stamboom uitzocht: die was van zichzelf niks en wilde proberen door een eventuele afstamming van adel zijn imago op te vijzelen. Maar daarna vroeg hij toch het telefoonnummer van die kennis.

→ [ Begin ] [ Volgende ]